کد مطلب:211090 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:126
امام صادق و حیوان شناسی
گفتیم كه از شرایط امام علم به منطق همه حیوانات بلكه موالید و عناصر است كه خواص و طبایع همه موجودات را بداند - و درباره حیوان شناسی كه یكی از اركان علوم طبیعی است كه در كتاب جهان اسلام و اسلام در جهان شمه ای نقل كردیم و اینك برای تشحیذ خاطر خوانندگان یك روایتی نقل می كنیم:
در كتاب مجالس العشاق تصنیف سلطان حسین میرزا بایقرا نقل شده كه روزی امام صادق علیه السلام جابر بن یزید جعفی گذشت دید سر در جیب تفكر فرو برده است فرمود ای جابر چه فكر می كنی گفت فكر می كنم در این كه كدام یك از حیوانات بچه می آورد و كدامیك تخم می گذارد؟ امام صادق علیه السلام فرمود برای آنكه یك ملاك كلی دست داشته باشی بدان كه هر حیوانی كه گوش او بلند و مرتفع است بچه می زاید و هر حیوانی كه گوش او مسطح است تخم می گذارد!!
علمای جانورشناسی به این اصل كلی اعتراف نموده گفته اند در هیچ موضع تخلف از این اصل نمی شود چنانچه خفاش از پرنده هائی است كه بچه می آورد و مار و مور و ماهی و غیره تخم می گذارند.
درباره عقرب گفته اند كه بچه او در شكم او متكون می شود و شكم مادر را می خورد تا پوست او زائل شود و مادر بمیرد آنگاه آنها نشو و نمای طبیعی كنند - و گاهی تخم عقرب روی پشت آنها ظاهر می گردد و به حركت درمی آید.
در اخبار بسیاری هست كه از خواص و حركات و سبك توالد و تناسل حیوانات و شیر دادن و طرز تغذیه و نشو و نمای فرزندان و نسل و اعقاب آن ها اخباری بیان فرموده است كه هنوز برای ما توفیق استقصای آن حاصل نشده اما در خلال كتب طب و حدیث بیان شده است و در طریقه استشفا و مداوا و معالجه از حیوانات در كتاب فصول المهمه نیز بسیاری از حیوانات را امام علیه السلام نامبرده كه امروز ما ندیده و نمی شناسیم و همه این مبانی حیوان شناسی برای شناختن انسان و تكامل درجه انسانیت است كه هدف اصلی و غایت نهائی می باشد و با احراز مقام انسانیت باید به كمال مطلوب رسید و آنجا است كه می فرماید من عرف نفسه فقد عرف ربه یعنی حیوان شناسی مقدمه خویشتن شناسی است و آن مقدمه نفس شناسی است و هر كس نفس خود را به هر اندازه بشناسد خدای خود را شناخته است تا به كمال خود برسد.
[ صفحه 276]
در كتاب مجالس العشاق تصنیف سلطان حسین میرزا بایقرا نقل شده كه روزی امام صادق علیه السلام جابر بن یزید جعفی گذشت دید سر در جیب تفكر فرو برده است فرمود ای جابر چه فكر می كنی گفت فكر می كنم در این كه كدام یك از حیوانات بچه می آورد و كدامیك تخم می گذارد؟ امام صادق علیه السلام فرمود برای آنكه یك ملاك كلی دست داشته باشی بدان كه هر حیوانی كه گوش او بلند و مرتفع است بچه می زاید و هر حیوانی كه گوش او مسطح است تخم می گذارد!!
علمای جانورشناسی به این اصل كلی اعتراف نموده گفته اند در هیچ موضع تخلف از این اصل نمی شود چنانچه خفاش از پرنده هائی است كه بچه می آورد و مار و مور و ماهی و غیره تخم می گذارند.
درباره عقرب گفته اند كه بچه او در شكم او متكون می شود و شكم مادر را می خورد تا پوست او زائل شود و مادر بمیرد آنگاه آنها نشو و نمای طبیعی كنند - و گاهی تخم عقرب روی پشت آنها ظاهر می گردد و به حركت درمی آید.
در اخبار بسیاری هست كه از خواص و حركات و سبك توالد و تناسل حیوانات و شیر دادن و طرز تغذیه و نشو و نمای فرزندان و نسل و اعقاب آن ها اخباری بیان فرموده است كه هنوز برای ما توفیق استقصای آن حاصل نشده اما در خلال كتب طب و حدیث بیان شده است و در طریقه استشفا و مداوا و معالجه از حیوانات در كتاب فصول المهمه نیز بسیاری از حیوانات را امام علیه السلام نامبرده كه امروز ما ندیده و نمی شناسیم و همه این مبانی حیوان شناسی برای شناختن انسان و تكامل درجه انسانیت است كه هدف اصلی و غایت نهائی می باشد و با احراز مقام انسانیت باید به كمال مطلوب رسید و آنجا است كه می فرماید من عرف نفسه فقد عرف ربه یعنی حیوان شناسی مقدمه خویشتن شناسی است و آن مقدمه نفس شناسی است و هر كس نفس خود را به هر اندازه بشناسد خدای خود را شناخته است تا به كمال خود برسد.
[ صفحه 276]